شب شعر آیینی«مکتب سیدالشهدا» با حضور شاعرانی از افغانستان و ایران برگزار شد.
شب شعر آیینی مکتب سیدالشهدا با همکاری معاونت هنری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و خانه ادبیات افغانستان در فرهنگسرای خانواده در تهران برگزار شد.
این مراسم با اجرای زهرا حسین‌زاده و با حضور شاعران جوان و پیش‌گام ایران و افغانستان در روز دوشنبه دهم مرداد ماه همزمان با سوم محرم میزبان علاقه‌مندان شعر و ادب بود.
علی‌مدد رضوانی دبیر شب شعر آیینی مکتب سیدالشهدا ضمن خوش‌آمدگویی به حضار در بخشی از سخنان خود چنین گفت:
«شیعیان افعانستان در طول تاریخ، تاوان‌های کمر‌شکنی پرداخته‌اند. قربانی‌های زیادی داده‌اند. کوچ‌اجباری، آوارگی‌ها، قتل‌ها و نسل‌کشی‌های مداوم را به جان خریده اند، اما تحت هیچ شرایطی از مذهب، عقاید و شعائر مذهبی‌شان دست نکشیده‌اند.
ثواب این برنامه را به روح شهدای کربلا، شهدای مشترک ایران و افغانستان و دانش‌آموزان غریب مکتب سیدالشهدای غرب کابل تقدیم می‌کنیم.»
سیدعبدالله حسینی نماینده مجمع جهانی تقریب مذاهب در آفریقا یکی از سخنرانان این محفل بود. وی با تأکید بر تعهد و وظیفه شاعران برای پیمودن مسیر معرفت و رسالت انسانی‌شان، قلم و کلمه را راهی دانست که می‌توان از آن برای انتصار بعد از ظلم استفاده کرد. به گفته وی هر گونه حرکت انتصارطلبانه باید بر علیه هر گونه ظلم سیستماتیک باشد که در جهان اعمال می‌شود.
محمدکاظم کاظمی سخنران دیگر مراسم با نگاهی به جریان‌شناسی شعر مذهبی و سیر آن در افغانستان ویژگی‌های هر دوره را برشمرد و شاخصه‌های هر دوره را با توجه به قالب، سبک و محتوا بررسی کرد. وی بخشی از فراز و فرود شعر مذهبی را تحت تأثیر مسائل اجتماعی و سیاسی در افغانستان دانست و از چهره‌هایی چون «بلبل کابلی» در زنده نگاه داشتن شعر سنتی مذهبی یاد کرد.
کاظمی در بخشی دیگر از سخنان خود چنین یاد کرد:
در افغانستان، شعر مذهبی الزاما به شعر برای اهل بیت و واقعه عاشورا محدود نمی‌شود و به همه بزرگان دین اختصاص دارد. توجه به مقام پیامبر اکرم نیز همواره مورد توجه بوده است و یکی از اشتراکات کلیدی اهل تشیع و سنت است. آثار درخشانی در این زمینه وجود دارد. از جمله می‌توان به آثار خلیل‌الله خلیلی اشاره کرد.
کاظمی جریان شعر روشنفکری را در عرصه شعر مذهبی در افغانستان و ایران کم‌فروغ و غایب دانست. وی از علامه اسماعیل بلخی به عنوان شاعر پیش‌گام شعر انقلابی و مذهبی در افغانستان یاد کرد و وی را مروج اندیشه نو در عرصه شعر مذهبی دانست:
تأسیس کربلا نه فقط بهر ماتم است/ دانش‌سرای مکتب اولاد آدم است
خادم‌حسین بیانی شاعر آیینی شعر محلی هزارگی و برات‌علی فدایی هروی شاعر و منقبت‌خوان هراتی از چهره‌های دیگری است که کاظمی به آن اشاره کرد.
کاظمی ضمن اشاره به چهره‌های درخشانی مانند زنده‌یاد قهار عاصی و دیگر شاعران در داخل افغانستان، از جریان معاصر شعر مهاجرت و حضور چهره‌های نو در ایران نیز یاد کرد و افزود: نهضت جدیدی در شعر مهاجرت شکل گرفته که پیونددهنده شعر نوین و مفاهیم مذهبی هستند و شعر مذهبی با گرایش‌های نو در قالب‌های گوناگون کلاسیک و نو شکل گرفته است.
وی افزود: جامعیت، توجه و تمرکز بر وجوه وحدت‌بخش، از مقتضیات و ضروریات شعر مذهبی افغانستان است. ضمن این‌که پیوند شعر مذهبی و اجتماعی می‌تواند از وجوه دیگر شعر مذهبی در افغانستان باشد.
در ادامه مراسم، اسماعیل امینی غزل خواند که بخشی از آن را می‌خوانید:
افتاد به خاک قتلگاه انسان
تسلیم قضای حق سبحانش
آن روز که مرگ را به خاک افکند
افکند هراس و لرزه بر جانش
آن سان که شکست خورد مرگ از مرد
انسان آسان گذشت از جانش…
محمدی شاری رئیس کانون ادبی کلمه در قم، از دیگر مهمانان مراسم بود. نمونه‌ای از شعر وی را بخوانید:
زده چشمت دل مهتاب، آتش
ز چشمت شرمگین، بی‌تاب، آتش
لب خشکت، دو بیتی از تلظّی
ردیف التهابش، آب، آتش!
مهتاب ساحل نماینده فرهنگی افغانستان در مؤسسه اکو شعری را به شهدای مکتب سیدالشهدا در افغانستان تقدیم کرد که بخش‌هایی از آن را می‌خوانید:
قسم به جسم سوخته، قسم به جان سوخته
به خون ما تر است این دو لقمه نان سوخته
تو پر کشیده رفته‌‌ای به باغ‌های بی‌خزان
منم که مانده پاسبان آشیان سوخته…
حمید مبشر از شاعران مهمان این شعر را خواند:
از آن قیام سبز فریادی به جا مانده است
آزادگی شعری که از آن ماجرا مانده است
این پرچم سرخی که در صحرای بیداری است
از روزگار عاشقی‌ها بهر ما مانده است
بس ماجراهایی که در ذهن زمان مردند
نام حسین و کربلا در یادها مانده است…
زهرا زاهدی شاعر و عضو خانه ادبیات افغانستان شعری تقدیم به دانش‌آموزان شهید مکتب سیدالشهدای افغانستان کرد. سطرهایی از شعر را بخوانید:
نوشته بودی
«عشق عنصر است»
ما وارث کفش‌های تو هستیم ای عشق
ما وارث خون تو هستیم ای پیامبر کوچک!
و هنوز
ضجه‌های دور اجدادم را در رگ‌هایم می‌شنوم
و از گودال‌های کتاب تاریخ خون تازه می‌چکد به دامانم
و اشک می‌شرمد از چکیدن
و دهان می‌شرمد از گفتن.
ای بخشنده گناهان مرا ببخش
دیگر حتی
شعر از پس این زخم برنمی‌آید.
جواد شیخ‌الاسلامی شاعر جوان دیگری بود که در این محفل شعر خواند:
«ما در غم تان سیاه‌پوشی نکنیم
با نام شما عشق‌فروشی نکنیم
با عربده‌جوی زر و زور و تزویر
سوگند به خون‌تان خموشی نکنیم»
عارف جعفری شاعر و هنرمند افغانستانی یکی دیگر از کسانی بود که در مراسم شعر خواند:
«هستم به درد خویش گرفتار یا علی
راه امید من شده دیوار یا علی
دور از دیارم و غم غربت شبیه کوه
عمری‌ست بر سرم شده آوار یا علی
چون صید تیرخورده زمین می‌خورم و باز
می‌ایستم به نام تو هر بار یا علی…»
کبری حسینی بلخی دو غزل خواند. به بیت‌هایی از آن اشاره می‌شود:
«معما بود مرگ ای طفلکم اما تو حل کردی
شرنگ تلخ را در کام، احلی من عسل کردی
همیشه کودکان با خاک بازی می‌کنند، اما
شهیدِ کودک من، خوب بازی با اجل کردی…»
سید عبدالواحد علی‌نیا شاعر جوان از شهدای افغانستان یاد کرد:
هزار لاله در خون خزیده آنجا بود
هزار میوه ولی نارسیده آنجا بود
هزار تا پدر از بین دود می رفتند
هزار مادر اگر قد خمیده آنجا بود
برای چند هزار استعاره می‌گریم
برای چند شهید هزاره می‌گریم…
شب شعر آیینی مکتب سیدالشهدا با منقبت‌خوانی حسن راسخ پایان یافت.
گزارش تصویری شب شعر آیینی «مکتب سیدالشهداء»:
عکاس: حبیب محمدی
